Cà phê là loại thức uống được rất nhiều người ưu chuộng. Thời gian gần đây, tình trạng cà phê giả được sản xuất bằng cách độn thêm ngũ cốc kém chất lượng, sử dụng hóa chất đang khiến nhiều người tiêu dùng hoang mang.
Cà phê là thức uống quen thuộc của người Việt
Hiện nay, chưa có thống kê nào từ các cơ quan chức năng về các cơ sở chế biến cà phê giả hay địa chỉ quán nước, quán cà phê bán cà phê giả cho khách hàng uống nhưng theo khảo sát của Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ Người tiêu dùng Việt Nam về hàm lượng caffeine trong 253 mẫu cà phê đen tại 4 tỉnh, thành phố của Việt Nam.
Kết quả trên cho thấy, tại Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Sóc Trăng và Bình Dương, có tới gần 1/3 lượng cà phê được tiêu thụ (chiếm 30,04%) có hàm lượng caffeine rất thấp (dưới 1g/L), đặc biệt đáng báo động là có tới 5 mẫu hoàn toàn không chứa caffeine. Mẫu khảo sát được mua ngẫu nhiên tại các địa điểm kinh doanh cà phê khác nhau như: cà phê tại cửa hàng, quán cà phê nhỏ, canteen bệnh viện, cà phê vỉa hè và xe đẩy. Thông tin này đã gây sốc với nhiều người tiêu dùng, đặc biệt là những người vốn yêu thích và thường xuyên uống cà phê.
Nhiều người dùng chưa có cách nhận biết hàng giả hàng nhái cà phê. Bên cạnh những cửa hàng lớn chuyên bán cà phê thì hiện nay dịch vụ cà phê bình dân xuất hiện khá nhiều vì tiện lợi và giá rẻ. Người bán thường pha sẵn cà phê đen trong bình rồi để trong thùng đá giữ lạnh, khi cần thì rót rap ha cho khách, thêm đường hoặc sữa, đánh tạo bọt, cho đá vào. Người uống không thể biết được cà phê đó được pha trộn như thế nào , thành phần ra sao.
Người tiêu dùng không hề biết cà phê mình uống có thành phần ra sao
Bên cạnh những ly cà phê có giá vài chục nghìn đồng tại quán cà phê lớn là những cốc cà phê giá rẻ chỉ từ 5000 – 15.000 đồng/ ly tại các quán vỉa hè. Tuy nhiên, theo các chuyên gia về thực phẩm, với số tiền này, chắc chắn người dùng sẽ không được uống cà phê làm từ hạt cà phê thật. Đa số các cơ sở rang, xay cà phê giả đều dùng đậu tương hoặc bắp thay thế cho hạt cà phê, nhưng phần lớn vẫn là đậu tương vì giá rất rẻ.
Cà phê pha sẵn
Việc cà phê giả vẫn hoành hành được trên thị trường một phần xuất phát từ thói quen tiêu dùng, khi mà cách đánh giá cà phê ngon của người Việt vẫn chủ yếu dựa vào thương hiệu và phụ gia. Người tiêu dùng Việt thích dùng cà phê có 4 đặc điểm “ đặc, đắng, sánh, bọt” nên các hộ sản xuất thường pha trộn tạp chất nhằm đáp ứng thị hiếu và gu thưởng thức này. Cà phê thật khi pha thường bị thực khách chê loãng, không thơm.
Sự khác nhau giữa cà phê thật và cà phê pha tạp chất
Nhiều cơ sở sản xuất cà phê kém chất lượng đã bị phát hiện và đình chỉ kinh doanh, tuy nhiên đây chỉ là con số rất nhỏ trong hàng trăm, hàng nghìn cơ sở chế biến, rang xay cà phê mà cơ quan chức năng chưa thể quản lý hết.
Theo các chuyên gia, cà phê không có caffeine hoặc có hàm lượng thấp là loại cà phê độn ngũ cốc rang cháy, trộn thêm hương liệu. Nguyên liệu để làm cà phê giả là cau đắng, ngô, đậu nành, hượng liệu hóa chất.
Bên trong cơ sở sản xuất cà phê giả
Vỏ cau vốn có vị đắng, được nướng cháy thành than nên khiến người tiêu dùng nhầm thành vị đắng cà phê. Hạt ngô, đậu nành tạo ra bột tương đối giống cà phê, đồng thời sau khi rang, các loại hạt này cũng tạo nên độ thơm, ngậy.
Hương liệu hóa chất có thể dễ dàng mua tại các cửa hàng hương liệu với nguồn gốc không rõ ràng. Để tạo mùi, người ta sử dụng tinh cà phê, chủ yếu từ hóa chất, chứa nhiều tạp chất và kim loại nặng độc hại. Các loại phụ gia khác như chất tạo bọt, tạo sánh chỉ dùng trong công nghiệp, không được phép sử dụng cho thực phẩm bởi nó độc hại và có nguy cơ gây vô sinh, ung thư cũng đều được sử dụng trong sản xuất cà phê giả.
1 cơ sở sản xuất cà phê giả
Phẩm màu công nghiệp giá rẻ hơn từ 3 đến 4 lần so với phẩm dùng cho thực phẩm nhưng lại cho màu sắc tươi, bền. Việc rang cháy đậu nành để cho giống cà phê thật sẽ làm phân hủy các thành phần dinh dưỡng và sản sinh ra các chất độc hại cho người dùng.
Việt Nam vốn được coi là thủ phủ cà phê của thế giới, thế nhưng việc người tiêu dùng Việt vẫn phải sử dụng cà phê giả, kém chất lượng hằng ngày là một thực tế không thể phủ nhận. Chính vì vậy, các cơ quan quản lý Nhà nước và cơ quan chuyên môn cần phải vào cuộc một cách quyết liệt nhằm điều tra, thẩm định chất lượng sản phẩm, giúp người tiêu dùng lựa chọn được sản phẩm cà phê sạch. Đồng thời tăng cường xử lý nghiêm các cơ sở làm cà phê giả, giúp các cơ sở sản xuất cà phê chân chính có chỗ đứng vững vàng hơn.